روز 7 بهمن، سالروز فوت استاد مجتبي مينوي پژوهشگر و محقق کشورمان است . وي در 19 بهمن ماه سال 1282 در شهر سامرا به دنيا آمد. پدرش شيخ عيسي شريعتمداري طلبه فاضلي بود که در سامرا نزد ملا محمد تقي شيرازي به تحصيل علوم ديني مشغول بود و در سال 1290 به درجه اجتــهاد نائل آمد. استاد مينـــوي در ســن 9 سالگي به همراه خانواده به تهران عزيمت و در مدارس تهران به ادامه تحصيل ادامه داد و سپس در دارالفنون تحصيل و در سال 1329 ه.ش به تحصيل در دارالمعلمين پرداخت.

مينوي در مدت اقامت ده ساله در انگلستان زبان انگليسي را به خوبي فرا گرفت و علاوه بر يادگيري زبان پهلوي، تدريس در دانشگاه آکسفورد را نيزشروع کرد و به تصحيح متون قديمي و جمع آوري نسخ و متون قديمي ايران پرداخت .

استاد مينوي در زماني که به عنوان رايزن فرهنگي ايران در ترکيه مشغول بود، موفق به بررسي 12000 جلد کتاب خطي موجود در کتابخانه هاي اين کشور شد و از بسياري از اين نسخه هاي خطي عکسبرداري و به تهران فرستاد.

استاد ايرج افشار در باب تجسس مينـوي در کتابخــانه هاي ترکيــه مي گويد : « در کتابخانه هاي آن کشور سه شخص عالم بيش از هر کس ديگر از سر حوصله و تجسس به جستجوي علمي و دقيق پرداخته اند و آن سه نفر عبارتند از : هلموت ريتر آلماني ، احمد آتش ترک و استاد علامه بزرگوار و نادر المثال مجتبي مينوي ايراني که روانش شاد باد. »

سالشمار زندگي استاد مجتبي مينوي:

1282تولد در 19 بهمن ماه، شهر سامرا .

1286شروع به تحصيل در مکتبخانه به اصرار خودش در سن 4 سالگي .

- ختم قرآن کريم قبل از اتمام اولين سال حضور در مکتبخانه .

1287شروع به تحصيل در مدرسه شهر سامرا در سن 5 سالگي .

1290کسب درجه اجتهاد توسط پدرش از محضر ميرزا تقي شيرازي .

- بازگشت به ايران به اتفاق خانواده .

- اتمام حفظ کامل قرآن کريم در سن 8 سالگي .

1291ادامه تحصيل در مدارس امانت و افتخاريه .

1298عزيمت به رشت به همراه خانواده در پي انتصاب پدر به رياست عدليه رشت .

- شروع بکار محرري( منشي گري )در عدليه براي کمک به اقتصاد خانواده .

1299شروع به تحصيل در دارالمعلمين .

1302بازگشت به تهران در پي اشتغال پدر در مجلس شوراي ملي .

- استخدام در مجلس شوراي ملي به عنوان تند نويس به مدت 2 سال .

- شروع به آموزش زبان پهلوي در محضر پرفسور هرتسفلد آلماني .

1307تصحيح و چاپ ديوان ناصر خسرو .

- عزيمت به فرانسه در پي تأسيس دفتر سرپرستي محصلين در سفارت ايران و انتصاب به عنوان معاونت دفتر مذکور .

- بازگشت به ايران پس از چند ماه در پي بروز اختلاف ميان وي و رئيس دفتر مذکور .

- انتصاب به رياست کتابخانه معارف که بعدا به کتابخانه ملي تغيير نام داد .

- آشنايي با علامه قزويني و آموزش روش نقد تحقيقي نزد وي .

1308عزيمت به لندن براي اشتغال در دفتر سرپرستي محصلين در سفارت ايران .

- تکميل آموزش زبانهاي انگليسي و فرانسوي و آشنايي با مستشرقين بنام اروپايي در پي اقامت 3 ساله در اروپا .

- وارونه جلوه دادن مطالب کتاب توسط حسودان و بد سگالان نزد رضا شاه و دستور توقيف و جمع آوري آن به دستور شاه .

- قطع حقوق وي از جانب وزارت معارف به دستور رضا شاه .

- ادامه اقامت اجباري در اروپا به مدت 15 سال .

1310تصحيح « سياستنامه » با همکاري آقاي خلخالي .

1311 نوشتن و انتشـار « نامه ي تنسر » .

1312بازگشت به ايران و اقامت چند ساله .

- تصحيح « نوروزنامه » تاليف خيام نيشابوري .

1313حضور در کنگره بين المللي هزاره فردوسي در تهران .

- ترجمه و چاپ کتاب « وضع ملت، دولت و دربار ايران در دوره ساساني» نوشته پرفسور آرتور کريستين دانمارکي .

- عزيمت به انگليس به منظور پژوهش هاي فرهنگي پس از انتشار آخرين اثرش .

1314تصحيح داستان ويس و رامين فخرالدين اسعد گرگاني .

1318انتصاب به عنوان رياست دبستان ايرانيان در ترکيه .

1319عزيمت به انگليس و اقامت در شهر لندن .

1320رفع توقيف از کتاب « وضع ملت، دولت و دربار ايران در دوره ساساني » و عرضه در بازار .

- تصحيح « رساله در امر ماليات » تاليف خواجه نصيرالدين طوسي با همکاري ولاديمير مينورسکي .

1328دعوت به کار از سوي دانشگاه تهران و بازگشت به ايران .

- تدريس به عنوان استاد تاريخ ايران بعد از اسلام در دانشکده هاي ادبيات و الهيات .

1329اقامت کوتاه در استانبول .

- بازگشت به ايران و تدريس ادبيات فارسي در دانشگاه تهران .

1330 انتصاب بعنوان رايزن فرهنگي ايران در ترکيه بمدت 4 سال.

- حضور در کنگره بين المللي خاورشناسان استانبول .

- شروع به بررسي دوازده هزار جلد کتب خطي موجود در کتابخانه هاي ترکيه .

- عکسبرداري و تهيه ميکرو فيلم از کتب خطي و ارسال به ايران .

1331تصحيح کتاب « منصفات » اثر افضل الدين کاشاني .

1332حضور در سمينار بررسي فرهنگ اسلامي در پرينستون .

- انتصاب به عنوان رياست تعليمات عاليه وزارت فرهنگ .

1333تصحيح « عيون الحکمه » تاليف ابو علي سينا با همکاري يحيي مهدوي .

1335شرکت در سمينار تمدن غرب از نظر مشرق زمين در شهر ونيز .

- تاليف کتاب « پانزده گفتار » در باب ادبيات اروپايي و تطبيق آنها با ادب فارسي .

- چاپ نتايج سفرها به ترکيه در قالب مقالاتي با عنوان « از خزائن ترکيه» در مجله دانشکده ادبيات تهران در سه شماره متوالي .

- تصحيح کتاب « تحريمه القلم » اثر سنايي غزنوي .

1338حضور فعال در سمينار مورخان خاورميانه در شهر لندن .

1339شرکت در کنگره بين المللي هنر و معماري ايـــران در شهر نيويورک .

- حضور در کنگره بين المللي خاورشناسان در شهر مسکو .

- تهيه فهرست براي نسخه هاي خطي فارسي کتابخانه چستر بيتي .

1343تصحيح کتاب « کليله و دمنه» ترجمه و انشاي نصرالله منشي.

1344تصحيح سيرت جلاالدين منکبرتي .

1345عدم پذيرش دعوت محمد رضا شاه براي حضور در ضيافت دربار .

1346شرکت در کنگره بين المللي خاورشناسان در شهر ان آربر .

- چاپ کتـاب « فردوسي و شعر او » .

1350 تصحيح کتاب « وقفنامه ربع رشيدي » تاليف رشيدالدين فضل الله همداني با همکاري ايرج افشار .

1352حضور در کنگره بين المللي خاور شناسان شهر پاريس .

- انتشار کتاب « تاريخ و فرهنگ » .

1354تصحيح کتاب « احوال و اقوال شيخ ابوالحسن خرقاني » .

1355بستري شدن در بيمارستان بخاطر شکستگي دنده در پي زمين خوردن.

- در گذشت در 7 بهمن ماه و به يادگار گذاشتن کتابخانه اي نفيس با بيش از 25000 جلد کتاب .

1356بر پايي بزرگداشت وي با حضور دهها تن از دانشمندان برجسته ايراني از طرف دانشگاه تهران .

در مجموع‌، عمر اين‌ استاد گرانمايه‌ تاريخ‌ و ادب‌ فارسي؛‌ چه‌ در ايران‌ و چه‌ در اروپا، در كتابخانه‌ ها و به‌ بررسي‌ و نسخه‌ برداري‌ و تصحيح‌ متون‌ كهن‌ ادبي‌ گذشت‌.

استاد مينوي‌ با بهره‌ گيــري‌ از تسلط خود به‌ زبانهاي‌ انگليسي،‌ فرانسه‌ ، عربي‌ و آلماني‌ موفق‌ به‌ تهيه‌ 1000 ميكرو فيلم‌ از اسناد و مدارك‌ خطي‌ فــارسي‌ مـــوجود در كتــابخانه‌ هاي‌ موزه‌ انگليس، هند، كمبريج‌ ، آكسفورد، ادينبورگ‌ و منچستر گرديد كه‌ اين‌ ميكروفيلم‌ ها امروزه‌ پايه‌ اصلي‌ مجمـــوعه‌ كنوني‌ كتابخــانه‌ مركزي‌ و مركز اسنـــاد دانشــگاه‌ تهران‌ است‌ و مورد استفاده‌ محققان‌ ايراني‌ و غير ايراني‌ قرار مي‌گيرد.



روزنامه اطلاعات تاريخ خبر: سه شنبه 6 بهمن 1388 ـ 10صفر1431 ـ 25ژانویه 2010 ـ شماره 24674