سؤال:

حضور مبارك حضرت آية الله العظمى مكارم شيرازى(دام ظله العالى)

با اهداء سلام و تحيت;

حضرتعالى سابقاً در معرفى مسجد جمكران مطالب ارزنده اى فرموده ايد، خيل عاشقان امام زمان(عليه السلام)مصرانه درخواست دارند، معرفى جامعتر و بيشترى درباره اين كانون بزرگ دينى بفرماييد تا هرگونه ابهام و وسوسه ناآگاهان را برطرف سازد.

جمعى از مقلدين جنابعالى

مهرماه 1385

 

جواب:

لازم مى دانم قبل از ورود به اصل بحث، مقدمه كوتاهى عرض كنم و آن اينكه:

مسجد جمكران از مواهب الهيه بر جهان شيعى است. كانونى است بسيار مبارك كه عاشقان حضرت مهدى(عليه السلام) مخصوصاً جوانان پاكباز را از دور و نزديك به سوى خود جذب كرده و مى كند.

هنگامى كه به اين خانه خدا توبه كنان و ثناگويان وارد مى شوند، همه چيز جز خدا و ولى او يعنى حضرت مهدى ـ ارواحنا فداه ـ را فراموش مى كنند.

مشاهده حالات اين جوانان به هنگام راز و نياز خالصانه با خدا و حجت او در اين مكان مقدس انسان را به ياد زوار خانه خدا در سرزمين عرفات مى اندازد، با كوله بارى از اندوه و غم به آنجا مى آيند و با صفا و پاكى و اميد و عشق به زندگى باز مى گردند.

ما به بعضى از رؤساى محترم دانشگاهها پيشنهاد كرديم در اينجا زائرسرايى عظيم بسازند و در شبهاى جمعه يا چهارشنبه اساتيد محترم دانشگاه و دانشجويان عزيز را به نوبت اينجا بياورند. مطمئن باشند در برابر سيل تهاجم فرهنگى دشمن آنها را بيمه مى كند.

به هر حال مسجد جمكران اين استعداد را دارد كه تبديل به يك «قطب فرهنگى فعال» براى خنثى كردن شبيخون فرهنگى دشمنان اسلام و اهل بيت(عليهم السلام) مخصوصاً براى جوانان گردد، علاوه بر بركات مادى و معنوى كه زائران پيوسته از آن مى گيرند.

تنها مشكل مهمى كه اين مسجد دارد اين است كه امكانات آن جوابگوى سيل عاشقان حضرت مهدى ـ ارواحنا فداه ـ نيست، زيرا استقبال زائران عزيز بيش از حد انتظار است و بايد با كمكهاى مردمى و كمك دولت جمهورى اسلامى برنامه ريزى وسيعى شود تا وسائل آسايش زوار محترم فراهم گردد، و همه با خاطره خوبى از اين كانون عبادت و اخلاص بازگردند.

و اما در مورد مسجد سه نكته شايان ذكر است:

1ـ از نظر علمى و تاريخى

برخلاف آنچه بعضى از ناآگاهان مى پندارند استناد بناى اين مسجد به امر حضرت صاحب الامر ـ ارواحنا فداه ـ مربوط به يك «خواب» نيست، بلكه بيان دستور صريحى در حالت بيدارى است.

مرد صالح و پاك و با ايمانى به نام «حسن بن مثله» جمكرانى مى گويد: در شب 17 ماه مبارك رمضان سال 373 هـ . ق (بيش از يك هزار سال قبل) نصف شب بود، جمعى به در خانه من آمدند و مرا از خواب بيدار كردند و گفتند: «اجب الامام المهدى صاحب الزمان(عليه السلام) فانه يدعوك; دعوت امامت حضرت مهدى(عليه السلام) را اجابت كن تو را خوانده است».

او مى گويد: به خدمت حضرت رسيدم و اشاره به قطعه زمينى كردند و فرمودند: اين مال ماست و مسجدى در آن بساز. سپس فرمود: به مردم بگو اين مكان را گرامى بدارند و به آن توجه كنند.

آنگاه دستور دادند چهار ركعت نماز در آن بخوانند. دو ركعت نماز تحيت مسجد (با آداب مخصوص) و دو ركعت نماز كه همان نماز معروف امام زمان(عليه السلام)(با آداب مخصوص آن) و در پايان اين جمله را فرمودند: «فمن صلاهما فكانما صلى فى البيت العتيق; كسى كه اين دو نماز را بجا آورد مثل اين است كه در كعبه معظمه بجا آورده است».

اين حديث از كتاب «تاريخ قم» از كتاب «مونس الحزين فى معرفة الحق واليقين» كه از تأليفات مرحوم صدوق است، نقل شده است كه متن فارسى يا عربى آن (مطابق نقل صاحب الذريعة در دست بسيارى از بزرگان بوده است).

و اينكه بعضى مى گويند كتابى به نام «مونس الحزين» در ضمن كتب مرحوم صدوق يا فلان عالم بزرگ ديگر ذكر نشده، هيچ مشكلى ايجاد نمى كند، زيرا هيچ كس از مورخان نگفته اند كتابهاى مرحوم صدوق منحصراً فلان كتابها هستند.

بنابراين هنگامى كه عالم بزرگى از معاصران صدوق (يعنى نويسنده تاريخ قم) اين كتاب را به صدوق نسبت مى دهد، بايد بپذيريم. اين حديث مشمول احاديث من بلغ است كه در منابع معروف شيعه و اهل سنت آمده، و بزرگان فقها آن را پذيرفته اند، هر چند بعضى آن را كافى براى قصد ورود مى دانند و بعضى به قصد رجاء معتقدند (شرح اين بحث علمى را جداگانه خواهيم داد).

2ـ از نظر محتوا

قطع نظر از اين روايت نورانى، اين مسجد بى شك يكى از مساجد باشكوه و پرارزش است.

اعمالى كه در آن انجام مى شود مركب از چهار چيز است:

الف) نماز تحيت مسجد كه مرحوم صاحب جواهر آن را در جلد نهم و يازدهم مشروحاً آورده است.

و طبق اين روايت به طور كامل با هفت سوره توحيد و هفت مرتبه ذكر ركوع و سجود خوانده مى شود.

ب) نماز معروف حضرت ولى عصر(عليه السلام) با يكصد مرتبه تكرار آيه «اياك نعبد و اياك نستعين» كه انسان را به اوج عظمت توحيد مى رساند.

همان نمازى كه علماى بزرگوارى همچون علامه مجلسى، شيخ حر عاملى، كفعمى و فضل بن الحسن الطبرسى در كتابهاى خود نقل كرده اند.

ج) تسبيح حضرت زهرا(عليها السلام) كه طبق روايات از مصاديق ذكر كثيرى است كه قرآن بر آن دعوت فرمود (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللهَ ذِكْراً كَثِيراً)(احزاب، 41).

عالم بزرگوار و فقيه نامدار صاحب جواهر در جلد 10، آن را برترين اذكار و بهترين تعقيبات شمرده و روايات زيادى در فضيلت آن نقل كرده است.

د) يكصد مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد آن هم در حال سجده، همان ذكر پربركتى كه روايات متواتره درباره اهميت آن وارد شده و بعضى از بزرگان، كتاب مستقل درباره بركات صلوات بر پيامبر و اهل بيتش نوشته اند و نماز بدون آن نماز نيست.

آيا اين اعمال هرگاه به قصد قربت مطلقه خوانده شود، جاى بحث دارد، حتى جمعى از فقهاى بزرگ فتوا داده اند به قصد ورود نيز مى توان خواند، همانگونه كه يكى از مراجع محترم فعلى گفتند: من حاضر بودم كه كسى از حضرت آية الله العظمى بروجردى سؤال كرد، آيا مى توان اعمال مسجد جمكران را به قصد ورود انجام داد، ايشان كمى مكث كردند و فرمودند: آرى! مى توان به قصد ورود انجام داد.

اين در حالى است كه احاطه فقهى و رجالى آن مرحوم بر كسى پوشيده نيست.

3ـ از نظر فرهنگى

مردم جهان از پيروان هر مذهب و مسلكى مى كوشند عده اى را هر چند يكصد نفر باشند دور خود جمع كنند و مذهب خود را تبليغ كنند.

در حالى كه مسجد جمكران هر سال حدود 14 ميليون نفر را به طور طبيعى به سوى خود جذب مى كند و زمينه را براى هرگونه كار فرهنگى فراهم مى سازد.

آيا نبايد خدا را بر اين موهبت عظمى شكر كرد. آيا هيچ عقلى اجازه تضعيف اين كانون مقدس را مى دهد؟ آيا تضعيف اين كانون هدايت مشروعيت دارد؟

مسئولين فرهنگى مسجد گزارش مى دهند كه هر سال صدها عنوان كتاب از طرف مسجد (مجموعاً حدود يك ميليون نسخه) چاپ و به بهاى ارزان در اختيار علاقه مندان به اسلام و عاشقان حضرت مهدى(عليه السلام)مخصوصاً جوانان گذارده مى شود.

در هر ماه حدود 30 هزار سؤال دينى بوسيله راهنمايان حوزوى براى برادران، و 16 هزار بوسيله خواهران فاضله حوزوى پاسخ داده مى شود و اين هنوز اول راه است!

ما هم با استفاده از اين فرصت در نظر داريم يكى از مهمترين مراكز شيعه شناسى را به خواست خدا و با عنايات حضرت مهدى ـ ارواحنا فداه ـ در كنار اين كانون مقدس به وجود آوريم كه مقدمات آن فراهم شده است.

آيا مجموع اين مسائل به نفع جهان تشيع نيست؟

مبارزه با مسائل خرافى

آرى! ممكن است بعضى از عوام به سبب ناآگاهى بعضى از مسائل خرافى را در كنار اين كانون مقدس ترويج كنند، به يقين بايد مراقب آن بود. مراجع تقليد و مسئولين محترم مسجد مراقب اين امور بوده و هستند تا بهانه اى بدست هيچ كس نيفتد.

در پايان خالص ترين درود ما نثار آقايى باد كه دستور نخستين را براى بناى اين مسجد عظيم داد كه به مصداق (كَشَجَرَة طَيِّبَة أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِى السَّمَاءِ تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِين بِإِذْنِ رَبِّهَا) هر كس در هر زمان مى تواند از ميوه هاى معنوى آن بهره مند گردد و درود بر رهروان راهش.

والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته

 منبع