نمونه اي از يك پژوهش كاربردي
كاميار صداقت ثمرحسيني منبع / ترجمه از كتاب دكتر شوقي ابو خليل
نمونه اي از پژوهش هاي كاربردي در ميان دانشمندان اسلامي به پژوهش عباس بن فرناس ( ـ 274 قمري / 887 ميلادي ) درباره ي امكان پرواز انسان باز مي گردد. او از زمره ي اولين افراد است كه در امر پرواز پيشگام شد و براي اولين بار اقدام به پرواز كرد. اهالي قرطبه با ديدن او در حال پرواز و در حالي كه جسمش را بال و پر پوشانده بود به وحشت افتادند. او مسافتي در آسمان دور زد و سپس سقوط كرده و پشتش آسيب ديد، چرا كه براي خود دم تعبيه نكرده بود و يا همين متفكر وسيله اي براي اندازه گيري زمان ساخت و آنرا « ميقاتة » ناميد و به امير محمد بن عبدالرحمن الاموي تقديم داشت كه اين ابيات بر آن نقش بسته بود:
ألا انّني للدّين خير أداة
اذا غاب عنكم وَقت كلّ صلاة
و لم ترَ شمس بالنَّهار و لم تنر
كواكب ليل حالك الظّلمات
بيمن امير المسلمين محمد
تجلت عن الاوقات كل صلاة
{ هر آينه من براي دين شما بهترين وسيله ام. در آن حال كه زمان نماز را ندانيد در آن زماني كه خورشيد در روز و ستارگان در تاريكي شب ديده نشوند، به بركت امير مسلمانان محمد زمان هر نمازي را آشكار مي سازم. }
اين وسيله به قياس و حساب درجه ي سايه ( ظل ) و زواياي آن استوار است كه ساعت و دقيقه و ثانيه را نشان مي دهد و « زيگريد هونكه » مي نويسد كه: « آن الهامبخش آيندگان در ساخت ساعتهاي آبي و جيوه اي يا ساعتهاي آفتابي دقيق بود. »
اللهم كن لوليك الحجة ابن الحسن، صلواتك عليه و علي آبائه، في هذه الساعة و في کل ساعة، ولياً و حافظاً و قائداً و ناصراً و دليلاً و عيناً، حتي تسکنه أرضک طوعاً و تمتعه فيها طويلاً ×××××××××××××××××